Puszcza Kampinoska to przede wszystkim wydmy oraz bagna. Ale w Kampinoskim Parku Narodowym oraz w jego otulinie nie brak miejsc, które wyróżniają się również w inny sposób. Zapraszam na wycieczkę po takich lokalizacjach!
Spis treści
- iły wstęgowe
- Łubiec
- Mogilny Mostek
- Mokre Łąki
- Polana Wystawa
- Śladów
- Wiatrołom/wrzosowisko
- Wieża Tatarska
- Wikliny Wiślane
- Przełom Kanału Zaborowskiego
Iły wstęgowe/warwowe
To wyjątkowa atrakcja geologiczna związana z daleką przeszłością geologiczną tego obszaru, gdy jeszcze nie było tu Puszczy, ani nawet Kotliny Warszawskiej. W okresie ostatniego zlodowacenia lodowiec, którego czoło znajdowało się na północy Polski, blokował odpływ wód na północ. W rezultacie w obecnej środkowej części Mazowsza powstało rozległe jezioro zastoiskowe. Na jego dnie osadzały się iły o naprzemiennych kolorach (ciemnym i jasnym) – ich barwa zależna była od pory roku. Pozwala to bardzo dokładnie i łatwo badać historię tego jeziora. Osady te są najlepiej widoczne w odsłonięciach wzdłuż północnej skarpy wiślanej. Możemy je dostrzec chociażby w opuszczonym wyrobisku w miejscowości Jaworowo-Trębki Stare.
Jak dotrzeć? Jadąc drogą krajową 62 w kierunku Płocka za strumieniem w miejscowości Jaworowo-Trębki Stare skręcamy w lewo. Wyrobisko będzie się znajdowało zaraz za zakrętem, po naszej lewej stronie.
Łubiec
Południowa krawędź pradoliny Wisły jest niższa i mniej widoczna w terenie niż północna, która niekiedy przybiera wręcz postać przepaści. Jedno z lepszych miejsc na południu, gdzie jest ona wyraźna, znajdziemy w miejscowościach Łubiec i Kępiaste. Sprzyja temu nie tylko wyraźnie zaznaczony stok, ale także pokrycie tego obszaru polami i łąkami. Z racji walorów krajobrazowych obszar ten objęty jest Obszarem Ochrony Krajobrazowej. Niestety, niektóre działania miejscowych mieszkańców skutkują stopniową degradacją tego krajobrazu. Przykładem są zagadkowe drewniane budy położone na skarpie na zachód od drogi wojewódzkiej 579. Mimo że formalnie stwierdzono, iż są one samowolą budowlaną, nadal straszą.
Jak dojechać? Do skarpy w Łubcu dojdziemy szlakiem żółtym biegnącym z Leszna w kierunku Starej Dąbrowy. Stąd sugeruję przejść się asfaltową drogą poniżej skarpy w kierunku wschodnim, którą dojdziemy do żółtego szlaku Leszno – Wiersze. Do Łubca dojedziemy łatwo samochodem, bo leży przy drodze wojewódzkiej 579 Leszno – Kazuń. Zatrzymują się tu także PKS-y.
Mogilny Mostek
Urokliwy zakamarek w Puszczy, gdzie łączą się wydmy, bagna, starodrzewy, strumyk Wilcza Struga oraz ludowa legenda. Wieść gminna głosi, że została tu zamordowana przez zbója kobieta idąca do kościoła w Łomnej, a jej zwłoki morderca przykrył gałęziami. Na pamiątkę tego wydarzenia okoliczni mieszkańcy mieli w zwyczaju rzucać w tym miejscu gałęzie, które co jakiś czas były podpalane, by dusza kobiety mogła doznać rozgrzeszenia.
Jak dotrzeć? Mogilny Mostek leży przy węźle szlaków żółtego (Palmiry Parking – MM) oraz czerwonego (Dziekanów Leśny – Cm. Palmiry – Wiersze).
Mokre Łąki
Oczyszczalnia ścieków wylewająca wodę na teren parku narodowego? Takie rzeczy tylko na Mokrych Łąkach położonych na skraju Truskawia. To sztuczne jezioro o powierzchni około 0,3 km kw. powstałe w 2005 roku. Jest ono zasilane wodami z sąsiedniej oczyszczalni ścieków, które oczyszczono do II klasy czystości. Wbrew pozorom park narodowy czerpie z istnienia tego jeziora wiele korzyści. Jego powstanie przyczyniło się do uwilgotnienia okolicznych obszarów, ponadto wokół zbiornika zaczęło bytować wiele ptaków. Łyska, cyranka, kokoszka wodna i łabędź niemy – to tylko niektóre z nich. Ze względu na czyste wody jezioro jest ponoć również atrakcyjnym łowiskiem. Można tu trafić np. na sporej wielkości karpia.
Jak dotrzeć? Od głównej drogi w Truskawiu (ul. 3 Maja, przystanek autobusowy Parkowa) dojdziemy tu ulicami Parkową oraz Mokre Łąki.
Polana Wystawa
Miejsce mało znane i rzadko odwiedzane, choć piękne. Są to rozległe podmokłe łąki położone niedaleko Dębu Powstańców, na skraju wiekowego starodrzewu. Jeszcze kilka dekad temu były to tereny rolnicze. Po przeprowadzeniu tu akcji wykupu gruntów przez KPN roślinność trawiasta utrzymuje się tylko dzięki regularnym akcjom wykaszania zlecanym przez park. Przy odrobinie szczęścia można tu wypatrzyć różne gatunki ptaków, w szczególności żurawie.
Jak dotrzeć? Punkt widokowy znajduje się na zielonym szlaku, około godzinę drogi od parkingu w Granicy.
Śladów
Miejsce bardzo ciekawe zarówno ze względów krajobrazowych, jak i historycznych. Jeśli chodzi o walory krajobrazowe, możemy się tu cieszyć pięknymi widokami Kampinoskiego Powiśla, a gdy dojdziemy do brzegu Wisły, zobaczymy pięknie położony Czerwińsk wraz z jego romańskim kościołem. W kronikach Śladów zapisał się z dwóch powodów. Po pierwsze, w miejscu tym wybudowano most łyżwowy, którym wojska króla Jagiełły przekroczyły w 1410 roku Wisłę w drodze na Grunwald. Po drugie, w 1939 roku toczyły się tu krwawe walki, w wyniku których hitlerowscy żołnierze zamordowali nie tylko wielu naszych żołnierzy, ale także ludność cywilną, która została użyta jako żywe tarcze. Ku ich pamięci ustawiono tu obelisk. W okolicy można także zobaczyć Dąb Obrońcę – zabytkowe drzewo, przy którym w 1939 roku ponoć zatrzymał się pożar wsi zainicjowany przez okupanta.
Jak dotrzeć? Wieś znajduje się przy drodze wojewódzkiej 575 Kazuń – Płock. Docierają tu również PKS-y, a także do wiślanego brzegu doprowadzono niebieski szlak pieszy.
Wiatrołom/wrzosowisko
Pewnego letniego dnia w 2004 roku nad Puszczą przeszła silna trąba powietrzna, pozostawiając po sobie pas wiatrołomu ciągnący się do Wólki na południu, do cmentarza wojennego w Palmirach na północy. Miejsce to jest świetną okazją, by zobaczyć, jak zabliźniają się rany po tym kataklizmie. Generalnie teren wiatrołomu został całkowicie pozbawiony drzew, a dziś jest tam już sporo niskich i młodych drzewek, a lokalnie można uświadczyć wrzosowiska.
Jak dotrzeć? Najlepszy wgląd w teren wiatrołomu jest ze szlaku niebieskiego biegnącego z Zaborowa Leśnego w kierunku Lipkowa, a także ze szlaku żółtego Zaborów Leśny – Truskaw. Jesienią warto się wybrać na wrzosowiska położone na zielonym szlaku kawałek na południe od Karczmiska.
Wieża Tatarska w Twierdzy Modlin
Jedna z głównych atrakcji Twierdzy Modlin wybudowanej przy ujściu Narwi do Wisły w XIX wieku. Miejsce to udostępniono jako taras widokowy. Jako że znajduje się on około 45 metrów ponad lustro Wisły, możemy stąd podziwiać nie tylko ujście Narwi wraz z zabytkowym Spichlerzem (ciekawostka: Andrzej Wajda kręcił tu „Pana Tadeusza”), ale także Puszczę Kampinoską, a przy dobrej widoczności dostrzeżemy nawet warszawskie drapacze chmur. Sama Twierdza też zasługuje na zwiedzanie, choć niestety jej stan zachowania jest daleki od zadowalającego. Są jednak plany, by wybudować tu ogromny kompleks, w którym mieścić się będą m.in. hotele, kasyna czy apartamenty.
Jak dotrzeć? Wieża znajduje się w zachodniej części twierdzy. Dojedziemy tu komunikacją autobusową z warszawskiego Dworca Gdańskiego. Można tu również dojść ze stacji kolejowej w Modlinie. Jeśli chodzi o zmotoryzowanych, nie powinno być dla nich problemem zostawienie samochodu gdzieś w okolicy.
Wikliny Wiślane
Utworzony w 1998 roku rezerwat faunistyczny położony na sporym półwyspie o długości około 2 km. Jest to świetne miejsce nie tylko do podziwiania piękna Królowej Polskich Rzek, ale także do obserwacji rzadkich gatunków ptaków, które tu gniazdują, a także robią sobie przerwę w drodze na północ/południe. Lista ptaków, jakie można tu wypatrzyć, jest długa: począwszy od gatunków z rzędu siewkowatych, przez turkawki, dzięcioły zielone, zimorodki, dudki, po mewy czy rybitwy. Zimują tu ponadto bielik czy czapla siwa.
Jak dotrzeć? Z Grochali Nowych (PKS) znajdujących się przy drodze wojewódzkiej 575 kierujemy się drogą Przejazdową w kierunku Wisły, a następnie wchodzimy wałem przeciwpowodziowym na obszar półwyspu.
Przełom Kanału Zaborowskiego – Roztoka
Nigdzie nie znajdziecie takiej różnorodności krajobrazów jak w okolicach miejscowości Roztoka. Warto się tu wybrać na krótki spacer po tutejszej ścieżce dydaktycznej. Trasa zaczyna się borze sosnowym, potem biegnie skrajem rozległych podmokłych łąk, a następnie mija przełomowy odcinek Kanału Zaborowskiego (jest to sztuczny przekop, dzięki któremu ten ciek może przedostać się przez południowy wał wydmowy). W okolicy można dojrzeć żeremia bobrów!
Jak dotrzeć? Ścieżka zaczyna się na parkingu w miejscowości Roztoka, przy drodze wojewódzkiej 579 Leszno – Kazuń. Dochodzą tu PKS, a w okolicy przebiegają szlaki zielony (Dziekanów Leśny – Żelazowa Wola) oraz czerwony (Dziekanów Leśny – Brochów).
Najnowsze komentarze