Ile KPN zarabia na sprzedaży drewna?

Zeszłotygodniowy wpis dotyczący wycinki lasu w okolicach Lipkowa i Hornówka spotkał się z wieloma komentarzami, że Kampinoski Park Narodowy podejmuje takie działania bardziej dla chęci zysku niż dobra przyrody. Czy to prawda? Przynajmniej częściowo można to sprawdzić.

Pierwszym źródłem informacji na ten temat jest ustawa budżetowa. W budżecie na 2020 rok wyczytamy, że łączne przychody KPN wyniosą 22,3 mln zł, z czego dotacja budżetowa to 8,7 mln zł. Kluczowym punktem są jednak przychody z działalności własnej, które w tym roku mają wynieść 5,8 mln zł. Pod tę kategorię podpada wiele elementów (np. odpłatne udostępnianie parku, dzierżawy gruntów, sprzedaż materiałów edukacyjnych), choć można się domyślać, że akurat w przypadku KPN sprzedaż drewna będzie najważniejszą pozycją (nie przekroczy jednak wspomnianej sumy).

Bardziej precyzyjne szacunki uzyskamy w BIP-ie KPN, gdzie dyrekcja publikuje roczne plany sprzedaży drewna. Mnożąc podane tam liczby przez dostępne w internecie ceny kupna/sprzedaży drewna, można oszacować, że park otrzyma z tego tytułu coś między 4,5 a 5,0 mln zł (podkreślam jednak, że są to tylko moje zgrubne szacunki). Tak czy inaczej wynika z tego, że nawet około 1/5 przychodów KPN pochodzi ze sprzedaży drewna, a więc jest to istotny element parkowego budżetu.

Ekonomiczny i merytoryczny punkt widzenia

Podkreślić jednak należy, że mowa tu o przychodach, a nie o zyskach. Jeśli uwzględnić koszty wycinki, rachunek korzyści będzie oczywiście mniejszy. A warto mieć na uwadze, że w przypadku KPN stosunek kosztów wycinki do zysków ze sprzedaży drewna jest zapewne zdecydowanie mniej atrakcyjny niż w lasach gospodarczych. W Puszczy Kampinoskiej prowadzone są bowiem głównie bardziej pracochłonne trzebieże (tj. wycinane są tylko wybrane drzewa), natomiast w lasach gospodarczych często realizowany jest zrąb zupełny, m.in. przy użyciu znanych z Puszczy Białowieskiej harwesterów.

Nie można też zapominać, że na rzecz trzebieży w Puszczy Kampinoskiej przemawiają konkretne argumenty merytoryczne – na ten temat mówił cytowany przeze mnie dyrektor KPN Mirosław Markowski, ponadto swego czasu Park opublikował na ten temat spory artykuł w czasopiśmie „Puszcza Kampinoska”.

Warto w tym miejscu przytoczyć wypowiedź dyrektora Markowskiego, w której wprost odniósł się do zarzutu, że Park wycina las w celach stricte finansowych:

KPN nie prowadzi działalności gospodarczej polegającej na wycince drzew (jak np. przedsiębiorstwo „Lasy Państwowe”), a wszelkie prace pielęgnacyjne – w tym wycinka drzew – są zatwierdzane w ramach rocznego planu przez Ministra Środowiska i dotyczą wyłącznie pielęgnacji obszarów nie objętych ochroną ścisłą. Głównym powodem wycinki ok. 20 000 sześc. drzew rocznie jest pielęgnacja drzew mająca na celu naturalizację lasu poprzez odchodzenie od monokultury sosny na rzecz zróżnicowania gatunkowego drzew i roślin. Fakt, że KPN sprzedaje pozyskane drewno, wynika z zasad gospodarności i reguł finansów publicznych.

Wreszcie warto mieć na uwadze, że – inaczej niż w Puszczy Białowieskiej – wycinka nie jest widzimisię leśników, ale działaniem zaakceptowanym przez Radę Naukową oraz kontrolowaną przez ministerstwo.

Z drugiej strony wypomnieć też należy dyrekcji KPN, że swego czasu obiecała, iż wycinka w Puszczy Kampinoskiej będzie stopniowo ograniczana z obecnych 20 tys. metrów sześciennych rocznie do mniej niż 10 tys. Tymczasem w tym roku Park chce sprzedaż blisko 30 tys. metrów sześciennych! W oczywisty sposób poddaje to w wątpliwość poprzednie zapowiedzi dyrekcji.