Gdzie się podziało 600 ha kampinoskich lasów?

Gdy przedstawiałem Wam najnowsze dane statystyczne dotyczące Kampinoskiego Parku Narodowego, bardzo mnie ciekawiło, czy ktoś zauważy dwie nietypowe (a nawet można rzec niepokojące) rzeczy.

Pierwsza dotyczy powierzchni lasów. Z danych GUS-u wynika, że raptem w ciągu roku (między 2015 a 2016 rokiem) powierzchnia lasów zmniejszyła się aż o 600 ha! To 6 km kw.! Wydawać by się mogło, że taki ubytek byłby wyraźnie widoczny w terenie, a jednak nic takiego chyba nikt z Was nie dostrzegł.

Druga dziwna sprawa dotyczy powierzchni prywatnych gruntów, która od 2012 roku… kompletnie się nie zmienia! A przecież co jakiś czas Kampinoski Park Narodowy ogłasza pozyskanie kolejnych środków unijnych na wykup gruntów. Czyżby nie były one wydawane?

Zamiast gdybać, postanowiłem zapytać się u źródła, czyli w dyrekcji KPN. Odpowiedź w obu przypadkach powinna wszystkich uspokoić.

Mniej lasów? To tylko statystyka

Jeśli chodzi o wyjaśnienie pierwszej kwestii, to w skrócie: powierzchnia lasów nie uległa zmianie, zmienił się natomiast sposób klasyfikowania poszczególnych typów użytków. Poniżej wyjaśnienie KPN-u:

Spadek powierzchni lasu spowodowany jest dostosowaniem danych z ewidencji przedstawionej w wyniku prac Biura Urządzania Lasu i Gospodarki Leśnej (BULiGL) związanych z powstawaniem Planu ochrony dla KPN w 2002 r. (którą to KPN stosował do 2012 r.) do danych z ewidencji powszechnej uzyskiwanych z poszczególnych ośrodków prowadzących ewidencję gruntów i budynków. Od momentu przeprowadzenia prac związanych z zakładaniem ewidencji powszechnej do chwili obecnej zmieniły się techniki pomiaru, zmieniły się użytki i ich powierzchnie oraz (przede wszystkim) sposób kwalifikowania poszczególnych użytków. Tysiące hektarów nie posiadały ewidencji i często dane zbiorcze klasyfikowano do powierzchni leśnej. Przeprowadzona m.in. w 2015 r. modernizacja gruntów i budynków na terenie powiatu warszawskiego zachodniego ujawniła szereg zmian w powierzchni użytków, np. klasyfikowane przez BULiGL tereny bagienne wchodziły w skład powierzchni lasów, a wg ewidencji powszechnej jako nieużytki (N). W związku z prowadzonymi pracami nad regulacją i porządkowaniem stanu posiadania gruntów będących w użytkowaniu wieczystym KPN oraz pracami nad powstaniem nowego Planu ochrony dla KPN powyższą regulację przeprowadzamy sukcesywnie, w miarę dostępu do powyższych danych uzyskanych ze starostw. (…). 

Reasumując, proszę mieć na uwadze, że różnice, o których Pan pisze, nie są związane z likwidacją lasu, a jedynie dostosowaniem powierzchni leśnej, którą park dysponował od 2002 r., do danych z ewidencji powszechnej. Mamy nadzieje, że różnice te powinny zostać w pełni wyeliminowane w trakcie prac związanych z przeprowadzeniem odnowy operatu urządzeniowego lasu i przyjęciem tych danych do zasobu ośrodków prowadzących ewidencję powszechną. Generalnie powierzchnia leśna KPN wzrasta. W momencie utworzenia parku (tj. w 1959 r.) powierzchnia ta wynosiła ok. 19,6 tys. ha, przy zasobności 1 855 tys. m sześc. Obecnie we władaniu KPN jest ok. 27,6 tys. ha (w całym KPN 28,2 tys. ha) przy zasobności ok. 7 266 tys. m sześc.


Wykup gruntów dalej trwa!

Jeśli chodzi o dane dotyczące powierzchni gruntów prywatnych, to jej niezmienność najprawdopodobniej wynika z… omyłki GUS-u. Oto wyjaśnienia KPN-u:

Wg danych, które przesyłamy co roku do GUS-u, powierzchnia gruntów będących w zarządzie KPN (tj. we własności Skarbu Państwa w użytkowaniu wieczystym KPN, własności KPN i posiadaniu samoistnym KPN) oraz gruntów prywatnych i pozostałych wynosiła:
– w 2012 r. 32 944 ha (zarząd KPN), 5168 ha (grunty prywatne i pozostałe);
– w 2016 r. 33 437 ha (zarząd KPN), 4675 ha (grunty prywatne i pozostałe).
Na podstawie powyższych danych możemy stwierdzić, że w badanym okresie KPN stał się właścicielem bądź użytkownikiem wieczystym dodatkowo 493 ha. W wyniku wykupu bądź nabycia gruntu w innej formie (np. skorzystania z prawa pierwokupu) powierzchnia ta automatycznie została zmniejszona w kategorii gruntów prywatnych i pozostałej własności. Prowadzony tzw. program wykupu gruntów (od blisko 40-tu lat) nadal funkcjonuje, a jak wiadomo głównie uzależniony jest od wysokości środków przeznaczanych na ten cel. Pragniemy poinformować, że z planowanych do wykupu 13,7 tys. ha. wykupiono dotychczas 11,1 tys. ha gruntów prywatnych, co stanowi 81% powierzchni założonego programu wykupów gruntów.

Ile wykupów w tym roku?

Przy okazji zapytałem się Dyrekcji KPN, ile gruntów planuje wykupić w tym roku. Otrzymałem informacje podzielone wg źródeł finansowania wykupu:
1) Projekt „Ochrona mozaiki siedlisk rzadkich gatunków roślin i zwierząt w Kampinoskim Parku Narodowym” finansowany ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko: planowane lata realizacji 2017-2021. W tym czasie planuje się wykupić ok. 70 ha gruntów, w tym ok. 20 ha w 2018 r.
2) Projekt „Ochrona i renaturyzacja mokradeł obszaru Natura 2000 Puszcza Kampinoska”, nazwa skrócona „Kampinoskie Bagna”. Dotychczas wykupiono ok. 130 ha, a rok 2018 jest planowo ostatnim rokiem nabywania gruntów w ramach realizacji projektu. Planuje się wykupić ok. 15 ha.
3) Projekt „Rekonstrukcja krajobrazu przyrodniczego Puszczy Kampinoskiej poprzez wykup i zagospodarowanie gruntów”. Trudno przewidzieć rozmiar wykupów w tym roku. Wszystko uzależnione jest od finansowania przedsięwzięcia. W zeszłym roku (2017) wykupiono ok. 30 ha, w tym 5 gospodarstw zabudowanych, a w 2016 r. ok. 11 ha, w tym 1 gospodarstwo zabudowane;
4) „Rekonstrukcja krajobrazu przyrodniczego Puszczy Kampinoskiej przez wykonanie przysługującego KPN prawa pierwokupu”. Wartość i wielkość przedsięwzięcia uzależniona jest od ilości tzw. warunkowych umów sprzedaży realizowanych na terenie KPN.
5) Planowane jest także nabywanie gruntów ze środków Funduszu Leśnego dotowanego przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe W tym przypadku KPN realizuje wykup tylko gruntów leśnych bądź przeznaczonych do zalesienia. Na rok 2018 planuje się wykupić ok. 25 ha.

Razem daje to więc przynajmniej 60 ha w tym roku.


Może zainteresują Cię poprzednie wpisy?

  • Architektura, sosna, gęś i powstanie [kampinoski przegląd]
  • Nowe szlaki, zastawki i yomby, czyli co KPN planuje na nowy rok
  • Wypożyczalnie nart biegowych w Puszczy Kampinoskiej
  • Autor: Jerzy Królikowski

    Dumny redaktor naczelny od 2010 roku. Miłośnik Puszczy od jeszcze dłuższego czasu. Po Kampinosie głównie biega i jeździ na rowerze

    Dodaj komentarz

    Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *