Kto lepiej zna Puszczę Kampinoską, dobrze wie, że jej rzeźba jest z jednej strony urozmaicona i różnorodna (mamy wydmy, tarasy zalewowe, krawędź pradoliny, kotliny bagienne), ale z drugiej strony formy terenu są z reguły niskie i śledzenie ich przebiegu w terenie jest niełatwe – szczególnie jeśli porasta je las. Z pomocą przychodzą dokładne i szczegółowe mapy – jedna taka właśnie się ukazała.
To wizualizacja numerycznego modelu terenu pozyskanego w technologii lotniczego skanowania laserowego w ramach projektu ISOK. OK, wiem, zapewne mało kto cokolwiek z tego zdania zrozumiał, dlatego krok po kroku wyjaśniam, o co chodzi.
• Numeryczny model terenu (NMT) to cyfrowa wizualizacja rzeźby terenu. Z reguły to po prostu raster, w którym każdemu pikselowi przyporządkowano wysokość terenu w danym miejscu.
• Lotniczy skaning laserowy (ALS) – może niektórzy z was kojarzą laserowy dalmierz: takie małe urządzenie za pomocą którego budowlaniec może szybko obliczyć dowolny wymiar budynku lub pomieszczenia. Teraz wyobraźcie sobie taki dalmierz, który kosztuje nie kilkaset złotych, ale kilkaset tysięcy, a nawet kilka milionów euro. Mierzy nie na odległość kilku metrów, ale kilku kilometrów. Mierzy nie jeden punkt na sekundę, ale tysiące punktów na sekundę, a przy tym zachowuje dokładność pomiaru na poziomie kilku cm. Jeśli zainstalujemy takie urządzenie na pokładzie samolotu, otrzymujemy lotniczy skaning laserowy.
• ISOK – Informatyczny System Osłony Kraju przez nadzwyczajnymi zagrożeniami. Rządowy program, którego celem jest stworzenie systemu, który będzie umożliwiał przeprowadzanie szczegółowych analiz powodziowych. Tzn. przed powodzią będzie można dokładnie określić tereny zagrożone powodzią. Natomiast gdy fala powodziowa będzie już mknęła w dół rzeki, ISOK pozwoli przewidzieć, jakie tereny zaleje. Do obu tych zadań potrzebne są dokładne dane wysokościowe, czyli NMT. Technologia ALS pasuje tu jak ulał. Dlatego w ramach programu ISOK zamówiono lotnicze skanowanie kraju 60% powierzchni Polski (teraz rozstrzyga się przetarg na “doskanowanie” reszty kraju).
Skanowanie kraju już się zakończyło. W jego toku dla każdego metra kwadratowego pomierzono od 4 do 12 punktów! Na tej podstawie wygenerowano NMT z pikselem 1 m lub w niektórych przypadkach 0,5 m. I wizualizację tych właśnie NMT można znaleźć, także dla Puszczy Kampinoskiej, w rządowym serwisie Geoportal.gov.pl (sposób dodania tej warstwy jest dość skomplikowany, dlatego podaje link do gotowej kompozycji mapowej).
Skala barwna jest tu automatycznie dostosowywana do różnic wysokości na wyświetlonym obszarze. Dzięki temu na mapach dla Puszczy Kampinoskiej można wychwycić nawet niewielkie formy terenu o wysokości raptem kilku metrów, albo i mniej. Świetnie widać każdy szczegół wydmy, na całej długości Puszczy można prześledzić obie krawędzie pradoliny Wisły, ale bodaj najciekawiej prezentują się tereny zalewowe, gdzie dobrze widać, jak kiedyś płynęły tamtędy rzeki. Zapraszam do oglądania!
